Cân bằng cuộc sống bằng liệu pháp tâm lý.
Cảm xúc thái quá hay bất cập vì tâm bất an do tham sân si quá độ bao giờ cũng là con dao hai lưỡi. Muốn sống khỏe, đừng quên “thanh tâm, quả dục, bế tinh, tồn thần”.
Cảm xúc thái quá hay bất cập vì tâm bất an do tham sân si quá độ bao giờ cũng là con dao hai lưỡi. Muốn sống khỏe, đừng quên “thanh tâm, quả dục, bế tinh, tồn thần”.
Chuyện gì cũng gặp cạnh tranh. Nếu trong thể thao, từ bóng đá bước qua quần vợt cho đến đánh golf, bao giờ cũng có danh sách top ten để vận động viên thi đua thì Tổ chức Y tế thế giới cũng có bảng phong thần với các căn bệnh đang gieo rắc nỗi khổ khắp nơi. Đó là nhóm bệnh “thời đại”.
Nếu tưởng những căn bệnh này mới xuất hiện ở thời nay thì sai. Nếu nghĩ những căn bệnh này gặp đúng thời thế nên được phóng đại lại càng sai hơn nữa.
Nhóm bệnh này, như cao huyết áp, tiểu đường, ung thư, dị ứng… đã có từ thời xưa lắc xưa lơ nhưng vào thời này, khi ngành y đang hãnh diện với nhiều bước tiến nhảy vọt trong kỹ thuật chẩn đoán và phương tiện điều trị, lại phát tán ác liệt. Bằng chứng là thuốc bây giờ tốt hơn xưa rất nhiều, nhưng số người ngã bệnh, số người bệnh nặng và ngay cả số người đành chịu thua số mạng chỉ tăng chứ không giảm!
Đáng nói là trong danh sách những căn bệnh thời đại đã từ lâu có mặt bệnh trầm uất. Đáng nói hơn nữa là trong các căn bệnh khác ít nhiều đều có vai trò không thể chối cãi của yếu tố tâm lý.
Bằng chứng là nhiều căn bệnh nghiêm trọng thành hình không vì bội nhiễm, không vì chấn thương, không vì lý do nào thực tế, mà từ tình huống chấn động tâm lý của nạn nhân. Ngược lại, không thiếu trường hợp bệnh đang nặng, thậm chí trầm kha, bỗng tiến triển khả quan sau khi bệnh nhân tìm lại được niềm vui trong cuộc sống.
Con đường từ tâm qua thể rõ ràng là đường hai chiều với đặc điểm có thể bất ngờ kẹt xe hay hanh thông tùy thái độ đi đường của gia chủ. Nhiều thầy thuốc vì thế đã đồng lòng tán dương cách đánh thức sức đề kháng thông qua ngõ tâm lý của người bệnh. Điều đó tất nhiên chỉ khả thi nếu thầy thuốc hiểu rõ tâm lý của người bệnh.
Nếu chuyên gia ngành Tây y hiện nay đồng lòng đặt bệnh tâm thể vào danh sách bệnh thời đại thì thầy thuốc y học cổ truyền ở phương Đông từ nhiều ngàn năm trước đã biết rõ vai trò đòn bẩy của cảm xúc hỉ nộ ái ố trong nhiều bệnh chứng nghiêm trọng. Chẳng những thế, thầy thuốc, dù Đông hay Tây, đều có cùng quan điểm là bệnh “tâm” khó chữa hơn bệnh “thể”. Đó cũng là lý do tại sao thầy thuốc ngày xưa cổ động việc áp dụng các phương pháp dưỡng sinh để cảm xúc cho dù dâng trào miễn sao vẫn trong vòng kiểm soát, thay vì gặp bệnh nào cũng chỉ trông mong vào thuốc.
Các nhà nghiên cứu ở Thụy Điển mới đây đã chứng minh vai trò của tâm tư, tình cảm con người là nguyên nhân của nhiều căn bệnh qua công trình thống kê với cả ngàn bệnh nhân.
Chẳng hạn, những người có tật gia trưởng nên độc đoán trong gia đình, độc tài trong tập thể là đối tượng dễ có vấn đề với phế quản. Cuộc sống căng thẳng của họ dẫn đến tình trạng co thắt của phế quản khiến hen suyễn, viêm phế quản mãn… sớm muộn cũng chào hàng, tất nhiên với giá rất cao!
Những người tâm địa nhỏ mọn, hay ganh tị với thành công của người khác là kẻ tự mình gây rối loạn chức năng gan mật. Giận nào lại chẳng căm gan. Giận + ganh thì bên cạnh viêm gan, số đối tượng này cuối cùng thường tự tặng vài viên sỏi trong túi mật làm vốn cho thầy thuốc.
Người quá hối hả với danh lợi, bất kể nam nữ, không chỉ mau già trước tuổi mà đồng thời là miếng mồi ngon của bệnh tim mạch. Cũng theo các nhà nghiên cứu, càng tham sân si với địa vị và tiền tài càng nhanh chân trở thành ứng viên hàng đầu trên danh sách bệnh nhân tai biến mạch máu não hay nhồi máu cơ tim.
Người ích kỷ đến độ nhất định ôm hết về mình, đúng sai bất cần, sớm muộn cũng gặp trục trặc trên đường tiêu hóa. Không lạ gì nếu loét dạ dày, viêm ruột mãn, trĩ… là bạn đồng hành thân thiết của nhóm người này!
Người hay ghen bóng ghen gió là đối tượng tạo điều kiện để hệ miễn dịch hoạt động trật chìa trong chiều hướng gây dị ứng, cứ như gia chủ gặp ai cũng kỵ! Càng tức càng gãi lung tung, càng quạu càng mau mòn khớp vì vung tay múa chân. Hậu quả là bệnh ngoài da, bệnh khớp mau chiếm thế thượng phong hơn người bình tĩnh phân tích trắng đen.
Người quá lo nghĩ về cách thăng tiến trong nghề nghiệp cuối cùng lại là kẻ vướng bệnh suy nhược thần kinh dưới dạng mất ngủ, đau đầu và nhất là lo sợ vô cớ vì lúc nào cũng áy náy không biết đối thủ nào đã qua mặt mà mình không biết. Hay lo dễ gì nhớ đến chuyện đi tiểu. Nhóm này vì thế cũng dễ viêm bàng quang chẳng qua vì quen giữ những chuyện anh ách. Người do bản chất lười biếng nên lúc nào cũng tìm cách đẩy việc cho người khác, hay tệ hơn nữa, thích gắp lửa bỏ tay người, vì tưởng như thế phủi tay mau sạch, là đối tượng dễ bị tăng mỡ trong máu. Đối tượng này sớm muộn cũng khó tránh cảnh bị thầy thuốc thông tim vì xơ vữa mạch máu ngay chỗ nhược, ngay trên thành tim. Trước lười sau biếng, nạn nhân sau đó tha hồ hưởng nhàn vì có muốn xoay trở cũng không xong.
Cuộc đời chẳng khác món ăn. Nêm nếm thiếu hay thừa gia vị đều mất ngon. Nói chi đến con người, ngay cả robot còn được thiết kế sao cho biểu lộ cảm xúc vì cử động máy móc có khéo đến đâu vẫn chưa là… người! Cũng như gia vị, cảm xúc thái quá hay bất cập vì tâm bất an do tham sân si quá độ bao giờ cũng là con dao hai lưỡi. Đã vậy lưỡi nào cũng bén ngót! Có lẽ vì thế mà Tuệ Tĩnh thiền sư đã khuyên người muốn sống khỏe đừng quên “thanh tâm, quả dục, bế tinh, tồn thần”.
Khuyên là một chuyện, làm nổi hay không là chuyện khác, thậm chí khác rất xa vì nhiều khi muốn làm cũng không được! Không hẳn vì quá khó nhưng kẹt ở điểm không dễ là Thạch Sanh nếu vây quanh chỉ toàn Lý Thông.
Nguồn: Saga Communication